Daga Isiaka Mustapha, Babban Edita, People’s Security Monitor

Hukumar Kashe Gobara ta Ƙasa (Federal Fire Service – FFS) tana da muhimmin matsayi wajen kare rayuka, dukiya, da muhimman gine-ginen ƙasa a Najeriya. Amma rashin isasshen kuɗi da kayan aiki ya hana hukumar cimma cikakkiyar nasara wajen aiwatar da ayyukanta. Yawan tashin gobara a kasuwanni, gidaje, masana’antu da wuraren gwamnati na ƙaruwa a sassan ƙasar, abin da ke nuna cewa lokaci ya yi da ake bukatar hukumar mai cikakken kayan aiki, isasshen kasafi, da ma’aikata masu horo sosai.

Ƙarin kasafin kuɗi mai ma’ana ba kwaɗayi ba ne, wajibi ne ga tsaron ƙasa. Gobara tana jawo asarar dukiya da rayuka masu yawan gaske a kowace shekara. Rahoton Hukumar Ba da Agajin Gaggawa ta Ƙasa (NEMA) ya nuna cewa sama da naira biliyan 6 aka yi asara da su sanadiyyar gobara a shekara ta 2024, yayin da rashin isassun kayan aiki ya jawo jinkiri wajen kashe wuta a lokuta da dama. Wannan bayani ya tabbatar da bukatar gwamnati ta mayar da hankali sosai wajen sabunta da ƙarfafa hukumar kashe gobara ta ƙasa.

Shekaru da dama, hukumar FFS tana aiki da ƙarancin kasafi wanda ba ya wadatar da bukatunta na yau da kullum. Yawancin kasafin da ake ware mata na zuwa ne wajen albashi da ayyukan yau da kullum, yayin da ake barin bangaren kayan aiki, horo, da sufuri. A 2024, kasafin hukumar bai wuce naira biliyan 12 ba, adadin da bai dace da nauyin da ke kanta na kula da jihohi 36 da babban birnin tarayya Abuja ba. Idan aka kwatanta da irin kuɗin da hukumomin kashe gobara a ƙasashen waje ke samu, za a ga cewa Najeriya tana ƙarancin saka jari a wannan bangare mai muhimmanci.

Lokaci ya yi da gwamnatin tarayya za ta mayar da hankali kan rigakafin gobara da gina kayan agajin gaggawa ta hanyar ƙara kuɗin da ake warewa ga FFS a kowace shekara. Ƙarin kuɗi zai ba hukumar damar sayen sabbin motocin kashe gobara masu ƙarfi, na’urorin fesa kumfa, manyan matakai masu ɗagawa, kayan kashe wutar sinadarai, da sabbin na’urorin sadarwa. Waɗannan kayan sune ginshiƙan aikin kashe gobara a manyan gine-gine, matatun mai, masana’antu, da birane.

Rashin sabbin motoci da kayan aiki na ɗaya daga cikin manyan matsalolin da ke hana hukumar yin aiki yadda ya kamata. Wasu jihohi suna da mota ɗaya kacal mai aiki wadda take ratsa ƙananan hukumomi da dama. Wannan na jawo jinkiri wajen amsa kiran gaggawa da ƙarin asara. Idan aka ƙara kasafin da aka ware wa saye da rarraba sabbin kayan aiki, za a iya samar da motocin zamani a kowane yanki don samun gaggawar amsa yayin gobara.

Baya ga kayan aiki, horar da ma’aikata na da matuƙar muhimmanci. Ingancin hukumar kashe gobara ya dogara ne da ƙwarewar jami’anta. Ƙarin kuɗi zai taimaka wajen shirya horo na cikin gida da na ƙasashen waje, gwaje-gwaje, da horaswar musamman a fannonin kula da gobarar masana’antu, wutar sinadarai, da aikin ceto a manyan gine-gine. Ma’aikatan da aka horar yadda ya kamata suna kare rayuka da dukiya fiye da yadda ake tsammani.

Rigakafi yana da muhimmanci kamar yadda kashe gobara yake. Ƙara kasafin kuɗi zai taimaka wa hukumar wajen faɗakarwa ta jama’a, gudanar da bincike, da tilasta bin dokokin tsaro na gobara. Da yawancin gobarori da suka faru da za a iya kauce musu da irin wannan rigakafi da wayar da kai.

Sashin sufuri da kulawa da kayan aiki yana da matuƙar muhimmanci ga aiki mai inganci. Ba tare da isasshen kuɗin mai, gyaran motoci, da kayan amfani ba, koda kuwa hukumar tana da motocin zamani, ba za su yi amfani ba. Don haka, dole ne gwamnati ta tabbatar da akwai kuɗi mai dorewa don kula da wadannan abubuwa masu muhimmanci.

Haka kuma, akwai buƙatar gwamnati ta faɗaɗa yawan tashoshin kashe gobara a faɗin ƙasar. Yawan tashoshi na yanzu bai kai yadda ake bukata ba idan aka duba yawan jama’a da faɗin birane. Ƙirƙirar sababbin tashoshi a yankunan da ba su da su yanzu zai taimaka wajen rage lokacin amsa da kuma inganta shirin gaggawa a ƙananan wurare.

A kowanne yanki na siyasa, ya dace a gina cibiyoyin horo da kayan aiki domin ƙara shirin fuskantar gobara. Waɗannan cibiyoyi za su zama wurin ajiyar kayan aiki, cibiyar horar da jami’ai, da kuma wurin tsara matakan gaggawa idan gobara ta tashi. Wannan zai ba da damar saurin amsa daga kowane yanki ba tare da dogaro da hedikwatar Abuja kawai ba.

Haka kuma, akwai buƙatar sabunta tsarin sadarwa da umarni na hukumar. A harkar agajin gaggawa, lokaci da haɗin kai su ne ginshiƙai. Don haka ya zama dole a saka kuɗi wajen gina cibiyoyin sadarwa na zamani, tsarin rediyo na haɗin kai, da amfani da jiragen ɗron don duba wuraren gobara.

Hukumar kashe gobara tana bukatar tsarin bayanai na zamani don rubuta rahotanni, bibiyar kayan aiki, da taswirar haɗari. Tsarin dijital zai ƙara gaskiya, inganci, da kima wajen amfani da kasafin kuɗi. Yin amfani da bayanai wajen yanke shawara zai tabbatar da cewa an ware albarkatu yadda ya dace.

A ƙarƙashin sabuwar jagorancin Kwamanda Janar Samuel Adeyemi Olumode, hukumar FFS ta fara nuna alamun gyara da sabuwar himma. Amma wannan hangen nesa ba zai tabbata ba sai da goyon bayan gwamnati ta hanyar ƙarin kasafin kuɗi mai kyau.

Haka kuma, ƙarin kuɗin zai taimaka wajen rage asarar tattalin arziki da gobara ke jawowa. Kowace babbar gobara a Najeriya na jawo asarar dukiya, asarar ayyukan yi, da rugujewar rayuwar jama’a. Idan an saka jari yadda ya kamata, wannan zai kare tattalin arzikin ƙasa daga lalacewar da ake fuskanta bayan gobara.

Hadin gwiwar gwamnati da masu zaman kansu zai iya taimakawa, amma gwamnati ce ke da hakkin farko na tallafawa da kula da hukumar kashe gobara. Lokacin da gwamnati ta nuna himma da amincewa ta hanyar ƙarin kasafi, hakan zai jawo hadin kan kamfanoni masu zaman kansu don tallafawa aikin.

Ingantacciyar hukumar kashe gobara za ta ƙarfafa haɗin gwiwa da sauran hukumomin tsaro kamar su ‘Yan Sanda, NSCDC, da NEMA. Lokacin da aka samu haɗin kai da kayan aiki masu kyau, aikin ceto da kariya daga gobara zai fi inganci a duk faɗin ƙasa.

Duk da haka, yana da muhimmanci a tabbatar da cewa duk wani ƙarin kuɗi da aka ware ana amfani da shi cikin gaskiya da tsari. Dole ne a rika wallafa rahotannin aikin, gudanar da bincike, da bayar da hisabi don tabbatar da cewa kowane naira ta amfanar da jama’a.

Najeriya ba za ta ci gaba da ɗaukar kashe gobara a matsayin abin sakaci ba. Yayin da birane ke faɗaɗa da masana’antu ke ƙaruwa, haɗarin gobara yana ƙaruwa. Saboda haka, wajibi ne gwamnati ta saka jari mai yawa domin kare rayuka da dukiya.

A ƙarshe, gwamnatin tarayya dole ta ɗauki Hukumar Kashe Gobara ba kawai a matsayin hukumar ceto ba, amma a matsayin ginshiƙin ci gaban ƙasa. Idan aka ƙara kasafin kuɗi, aka samar da kayan zamani, aka horar da ma’aikata, aka inganta sufuri, da kuma gina sababbin tashoshi, Najeriya za ta sami hukumar kashe gobara mai ƙarfi, ƙwarewa, da zamanin yau ƙarƙashin hangen nesa na Kwamanda Janar Samuel Adeyemi Olumode, wadda za ta kare rayuka da makomar ƙasa.